Przejdź do stopki

Antysmogowe ABC

Treść

 

Kiedy przepisy uchwały antysmogowej dla Małopolski zaczną mnie obowiązywać ?

Uchwała antysmogowa dla Małopolski wchodzi w życie 1 lipca 2017 roku. Wtedy zacznie obowiązywać zakaz palenia w piecach mułami, flotami węglowymi i mokrym drewnem (o wilgotności przekraczającej 20%). Również od 1 lipca 2017 roku wszystkie nowoinstalowane i po raz pierwszy uruchamiane piece, kotły i kominki będą musiały spełniać unijne normy ekoprojektu. Zgodnie z nimi kocioł – zwłaszcza podczas pracy na niepełnej mocy – nie może emitować więcej niż 40 mg/m³ pyłów. Ekoprojekt ogranicza również emisję toksycznych tlenków azotu, tlenku węgla i gazowych zanieczyszczeń organicznych.

 

Czy uchwała antysmogowa dla Małopolski przewiduje okresy przejściowe dla mieszkańców ?

Wejście w życie uchwały antysmogowej dla całej Małopolski nie pociągnie za sobą natychmiastowych konsekwencji dla osób, które obecnie korzystają z kotła, pieca lub kominka na węgiel lub drewno. Na dostosowanie się do jej przepisów mieszkańcy będą mieli czas do końca 2022 roku, a w przypadku korzystania z kotła spełniającego wymagania emisyjne na poziomie co najmniej klasy 3, ten okres został wydłużony do końca 2026 roku. Osoby, które do ogrzewania swoich domów wykorzystują kotły klasy 5 mogą z nich korzystać bezterminowo. Z wymianą kotła nie warto jednak czekać do ostatniej chwili. Teraz można bowiem skorzystać z dofinansowania z regionalnego programu operacyjnego lub środków WFOŚiGW w Krakowie.

 

Czy przepisy uchwały antysmogowej dla Małopolski będą dotyczyć wszystkich mieszkańców ?

Przepisy małopolskiej uchwały antysmogowej będą dotyczyć użytkowników instalacji grzewczych (kotłów, pieców, kominków). Nie obejmą natomiast mieszkańców, którzy obecnie korzystają z ekologicznych źródeł ogrzewania: sieci ciepłowniczych, pieców elektrycznych, na gaz czy olej, a także pomp ciepła. Gdyby chcieli zamienić je na kocioł opalany węglem i drewnem, powinni koniecznie zaopatrzyć się w ten spełniający wymagania ekoprojektu. Podobnie jak właściciele kominków – od lipca 2017 roku nowe urządzenia będą musiały spełniać wymagania ekoprojektu. Nie oznacza to jednak, że trzeba będzie wymieniać już zamontowane kominki. Żeby spełniały wskazane poziomy sprawności cieplnej (co najmniej 80%) lub normy emisji wystarczy - począwszy od 2023 roku - doposażyć je w specjalne urządzenia, które ją zredukują, tzw. elektrofiltry. Przepisy uchwały antysmogowej dla Małopolski nie będą dotyczyć obszaru Krakowa, gdzie 1 września 2019 roku wchodzi w życie całkowity zakaz stosowania węgla i drewna w kotłach, piecach i kominkach. Pod koniec lutego Zarząd Województwa Małopolskiego przyjął też tzw. „przejściową” uchwałę antysmogową dla Krakowa. Dokument zakłada wprowadzenie od 1 lipca 2017 r. zakazu używania niskiej jakości węgla do ogrzewania domów i mieszkań. Te regulacje dotyczą terenu gminy miejskiej Kraków i będą obowiązywać do momentu wejścia w życie całkowitego zakazu palenia węglem, czyli do 1 września 2019 r.

 

Czym różnią się kotły spełniające wymagania ekoprojektu od kotłów 5 klasy ?

W obu przypadkach maksymalna emisja pyłu z kotła przy jego pracy pełną mocą nie może być wyższa niż 40 mg/m³. Natomiast kotły zgodne z ekoprojektem gwarantują dotrzymanie tej samej emisji także w trakcie pracy przy niższym obciążeniu kotła. To ważne, gdyż kocioł rzadko pracuje na pełnej mocy, a przy niższym obciążeniu warunki spalania są gorsze co powoduje wyższą emisję pyłu. Wymagania ekoprojektu ograniczają również emisję toksycznych tlenków azotu z kotła. Ważny jest fakt, że wymagania ekoprojektu zostały wprowadzone jednolicie dla całej Unii Europejskiej i od 2020 roku obejmą wszystkie kotły dopuszczone do sprzedaży na obszarze UE. Natomiast norma PN EN 303-5:2012, która określa wymagania dla kotłów 5 klasy jest normą dobrowolną, którą stosują tylko niektórzy producenci kotłów.

Jak smog wpływa na nasze zdrowie ?

 

Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym i benzo(a)pirenem ma ogromny wpływ na nasze zdrowie i może przyczynić się do:

• chorób układu oddechowego: astmy, raka płuc, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, częstych infekcji dróg oddechowych,

• chorób układu krwionośnego: zawału serca, nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, zaburzeń rytmu serca, niewydolności serca,

• chorób układu nerwowego: problemów z pamięcią i koncentracją, wyższego poziomu niepokoju, stanów depresyjnych, zmian anatomicznych w mózgu, choroby Alzhaimera, przyspieszonego starzenia układu nerwowego, udaru mózgu,

• chorób układu rozrodczego: bezpłodności, przedwczesnego porodu, obumarcia płodu.

 

 

Czy mogę uzyskać dofinansowanie do wymiany pieca ?

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 na wymianę starych, nieekologicznych kotłów węglowych zostało przeznaczone 100 mln euro. Te środki można wykorzystać na zakup i instalację spełniających wszelkie normy ekologiczne pieców na węgiel, gaz, biomasę czy odnawialne źródła energii. Do mieszkańców te środki trafią za pośrednictwem ich urzędów gmin i to w ich należy dopytywać o szczegóły. Szczegóły i zasady ubiegania się o dofinansowanie z RPO: 

www.malopolska.pl/aktualnosci/fundusze-europejskie/z-pomoca-rpo-malopolskie-gminy-walcza-z-niska-emisja

Kiedy uchwała antysmogowa zacznie obowiązywać w Krakowie ?

W Krakowie od 1 września 2019 roku wchodzi w życie całkowity zakaz stosowania węgla i drewna w kotłach, piecach i kominkach. Jako dopuszczone do stosowania rodzaje paliw przepisy określają gaz i lekki olej opałowy. Będzie możliwe również wykorzystanie do ogrzewania ciepła sieciowego, energii elektrycznej lub odnawialnych źródeł energii np. pomp ciepła. Szczegóły dotyczące uchwały antysmogowej dla Krakowa:

www.malopolska.pl/aktualnosci/bez-kategorii/krakow-zakaz-dla-wegla-i-drewna-od-2019-roku

Dodatkowo, pod koniec lutego Zarząd Województwa Małopolskiego przyjął też tzw. „przejściową” uchwałę antysmogową dla Krakowa. Ten dokument zakłada wprowadzenie od 1 lipca 2017 r. zakazu używania niskiej jakości węgla do ogrzewania domów i mieszkań. Te regulacje dotyczą terenu gminy miejskiej Kraków i będą obowiązywać do momentu wejścia w życie całkowitego zakazu palenia węglem, czyli do 1 września 2019 r. Obecnie przepisy „uchwały przejściowej” trafiły do konsultacji społecznych, a w kwietniu zajmą się nimi radni województwa. Więcej o „przejściowych” przepisach dla Krakowa: 

www.malopolska.pl/aktualnosci/srodowisko/tymczasowa-uchwala-antysmogowa-dla-krakowa-trafia-do-konsultacji

Co to są muły i floty węglowe ?

Muły i floty węglowe powstają w procesie uszlachetniania węgla kamiennego. Polega to na oddzieleniu „wartościowego” węgla od tzw. skały płonnej, czyli odpadu uważanego za nieużyteczny, i innych zanieczyszczeń. To właśnie z tych odpadów, w których drobinki węgla mają wielkość ok. 1-3 mm powstają floty (o nieco większej zawartości węgla) i muły węglowe. Ich spalanie powoduje dużą emisję zanieczyszczeń, zwłaszcza pyłu, gdyż domowe kotły nie są przystosowane do spalania tak drobnych cząstek. Oprócz tego, zarówno muły, jak i floty węglowe mają dużą zawartość wody, co znacznie pogarsza warunki spalania, a tym samym zwiększa emisję zanieczyszczeń do powietrza. 

 

W jaki sposób będzie sprawdzana wilgotność drewna ?

Do sprawdzenia wilgotności drewna stosuje się urządzenia elektroniczne tzw. wilgotnościomierze do drewna. Ceny takich urządzeń rozpoczynają się od około 50 zł. Mieszkańcy, którzy spalają drewno powinni zwrócić przede wszystkim uwagę na okres jego suszenia. Sezonowanie drewna przez okres 2 lat daje możliwość uzyskania parametrów wilgotności drewna, które spełnią wymagania uchwały.

 

Jak będą odbywać się kontrole dotyczące wymiany pieca po 2023 ?

W związku z tym, że przyjęte uchwały są aktami prawa miejscowego, to uprawnionymi do kontroli mieszkańców są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast oraz upoważnieni przez nich pracownicy urzędów gmin lub straży gminnych. Jeżeli stwierdzą oni, że dana osoba nie przestrzega przepisów uchwały antysmogowej, to mogą skierować wniosek do sądu o ukaranie karą grzywny do 5 tys. zł. Uprawnienia do przeprowadzenia kontroli oraz nakładania mandatów karnych ma również Policja, a w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Na podstawie przyjętej uchwały antysmogowej użytkownik kotła, pieca lub kominka powinien okazać kontrolerom dokumenty potwierdzające, że piec, kocioł lub kominek, z którego korzysta spełniają wszystkie wymogi określone w uchwale antysmogowej. Takim dokumentem może być np. instrukcja użytkowania urządzenia (jeśli zawiera wymagane dane) lub wyniki badań emisji z urządzenia. Od 2020 roku wszystkie instrukcje użytkowania urządzeń grzewczych będą musiały obowiązkowo zawierać informacje o wynikach badań emisji zanieczyszczeń.

 

Jak przepisy będą odnosić się do kotłów w szkołach, urzędach, OSP itd.? Czy zgodnie z uchwałą one też muszą zostać wymienione na urządzenia spełniające normy ?

Tak. Przepisy uchwały dotyczą wszystkich instalacji grzewczych, dla których nie jest wymagane pozwolenie na emisję, pozwolenie zintegrowane lub zgłoszenie emisji, a więc o mocy poniżej 1 MW.

379740